Kadastrale Historie
Artikelen over het ontstaan van het kadaster en aanverwante zaken
Gedurende mijn werkzame leven heb ik jaren bij het toenmalige Nederlandse
Rijkskadaster gewerkt. In die periode heb ik veel interne cursussen op kadastraal gebied gevolgd.
In die tijd heb ik mij ook verdiept in de ontstaansfase van het kadaster(1821-1832).
Dit omvangrijke landelijk projekt was, zowel op juridisch/administratief- alsop kartografisch gebied, uniek voor die tijd.
Deze interesse heeft geleid tot meerdere artikelen in het geodetisch tijdschrift "Geodesia"
en "Ons Bijblad".
Het tijdschrift "Geodesia" is later opgegaan in "Geo-Info".
Ook vind ik het nog steeds bijzonder dat die kadastrale opzet, naar Frans model, ongeveer
tot de jaren tachtig van de
vorige eeuw, het echte begin van het digitale tijdperk, bijna onverandert
functionneerde.
Alle op deze site genoemde artikelen zijn uitgebracht in het
PDF-format. PDF-bestanden zijn te bekijken met gebruikmaking van het het
programma Adobe Reader. Beschikt u nog niet over dit progamma, dan is
dat gratis te downloaden
Hierna volgen de de artikelen:
- De toren van
Barneveld (2.85MB). Een artikel over de tenaamstelling van kerktorens
met betrekking tot de staatsregeling van 1798 (art.6). Met de toren van de
Hervormde Kerk in Barneveld als voorbeeld.
- Een kwaliteitsvergelijking tussen de
minuut- en GBKN-kaart van Barneveld (3.58MB).Het betreft een
vergelijking van de intrinsieke waarden van de analoge minuutkaart "Barneveld D1"(uit het jaar
1832) met de eerste digitale GBKN-kaart (uit het jaar 1987) van het het centrum
van het Dorp Barneveld.
- De vastlegging van de (kadastrale)gemeentegrens (657KB). De gemeentegrenzen waren in het begin van de 19e eeuw
nogal vaag en niet uniform geregistreerd, zowel op juridisch/admistratief- alsop kartografisch gebied. Toch bleven er ook na de vastlegging
nog wel wat problemen. Want is/was de kadastrale gemeentegrens wel identiek aan de juridische gemeentegrens?
Het kadaster is eigenlijk "opgericht" met een fiscaal doel en daar komt nog bij, dat in de loop der tijd
door samenvoeging van gemeenten, de grotere burgelijke gemeenten vaak uit meerdere kadastrale gemeenten bestaan.
- De(Controle) werkzaamheden tijdens de ontstaansfase van het huidige kadaster
(1.09MB). De werkzaamheden,
die in alle Nederlandse gemeenten werden aangepakt, moesten leiden tot een uniform landelijk stelsel. De "uitvoerders"
van deze operatie, landmeters e.a., hadden nog nooit met "dit bijltje gehakt", dus een goede kontrole was zeker
op zijn plaats.
- Erfdienstbaarheden en de registratie/recherche van deze zakelijke
rechten(498KB). Naast de registratie
van de erfdienstbaarheden (servituten) komt in dit artikel ook het rechercheren van deze zakelijke rechten ter sprake. Vooral dit laatste
vergt veel kadastraal inzicht, vooral bij oude rechten, die niet verjaren.
De automatisering (*AKR) was op dit onderdeel eigenlijk niet serieus toepasbaar en
blijft noodgedwongen "handwerk". Maar wie kan na het in de toekomst verdwijnen van de "oude" kadasterambtenaren dit "handwerk" nog?
(Te meer omdat door het opruimen van het analoge hulpkaartenarchief, de relatie tussen kadastrale percelen in het traject
"verleden naar heden" bijna onmogelijk wordt.)
*Automatisering Kadastrale Rechten.
- Windmolens en hun rechten (657KB). In dit artikel wordt o.a. ingegaan op de zakelijke rechten, die nodig
zijn om een windmolen goed te laten functionneren. Tevens is de locatie erg belangrijk en daar kan het gemeentelijk
bestemmingsplan ook een grote rol in spelen.
Ter nadere informatie kan het volgende nog vermeld worden:
"In de periode van 1795 tot 1811 is men in ons land bezig
geweest een op Nederlandse voet gestoeld kadaster te stichten. Dit kadaster had ook een fiscaal doel, maar
is na beoordeling door Franse ambtenaren "te licht" bevonden. Over deze werkzaamheden is in archieven echter weinig terug te vinden.
Daarna begon men opnieuw volgens de Franse instructies, Recueil Méthodique ofwel Verzameling der Wetten, decreten, reglementen en
instructies, die geleid hebben tot het huidige kadaster".